सुपरनोवा: रिवीजन सभ के बीचा में अंतर

Content deleted Content added
छो हॉट-कैट द्वारा श्रेणी:खगोल शास्त्र जोड़लीं
No edit summary
लाइन 2:
'''सुपरनोवा''' एक ठो ब्रह्मांडीय घटना बा जवन कौनों बिसाल [[तारा]] के [[तारा के जीवन|जीवन के अंत]] में ओकरे बिस्फोट के रूप में घटित होले। एह घटना में एतना [[प्रकाश|अँजोर]] आ [[ऊर्जा]] निकलेला कि कुछ समय खातिर पूरा [[गैलेक्सी]] के प्रकाश से ढेर प्रकाश ई अकेले पैदा क देला।
 
सुपरनोवा, [[नोवा]] से ढेर [[एनर्जेटिक]] होला। "सुपरनोवा" शब्द लातीन भाषा के "नोवा" से बनल बाटे जेकर मतलब नया होला। १५७२ ई॰ में [[टाइको ब्राहे]] एगो सुपरनोवा के बिस्फोट देखलें आ एह नया किसिम के तारा ले अपने किताब "ला स्तेल्ला नोवा" में बर्णन कइने। एही के बाद एकर नाँव नोवा पड़ि गइल।
 
पिछला एक हजार बरिस में खाली तीन गो सुपनोवा देखल गइल बा जवना में आखिरी १६०४ के केपलर तारा (एसएन १६०४) रहे, बाकी दू गो पुरनका के छाड़न खोजल गइल बाटे<ref name="reynolds">
एकरे अन्दर बिस्फोट के बाद ई लगभग ३०,००० किलोमीटर प्रति सेकेंड (प्रकाश के वेग के १०%) के दर से [[आकाशीय सामग्री]] के अपना से दूर फेंके ला। एह से एगो [[शॉक-वेव]] के निर्माण हो जाला आ आसपास काफ़ी दूर तक पदार्थ छितरा जाला। अइसना पदार्थ के [[सुपरनोवा छाड़न]] कहल जाला।
{{cite journal
|last1=Reynolds |first1=Stephen P.
|last2=Borkowski |first2=Kazimierz J.
|last3=Green |first3=Dave A.
|last4=Hwang |first4=Una
|last5=Harrus |first5=Ilana M.
|last6=Petre |first6=Robert
|display-authors=1
|year=2008
|title=The Youngest Galactic Supernova Remnant: G1.9+0.3
|journal=[[The Astrophysical Journal Letters]]
|volume=680 |issue=1 |pages=L41–L44
|arxiv=0803.1487
|bibcode=2008ApJ...680L..41R
|doi=10.1086/589570
}}</ref>; हालाँकि दूरबीन बिधि से अउरी दूसरी गैलेक्सी सभ में इ घटना देखल गइल बाटे।
 
एकरे अन्दर बिस्फोट के बाद ई लगभग ३०,००० किलोमीटर प्रति सेकेंड (प्रकाश के वेग के १०%) के दर से [[आकाशीय सामग्री]] के अपना से दूर फेंके ला। एह से एगो [[शॉक-वेव]] के निर्माण हो जाला आ आसपास काफ़ी दूर तक पदार्थ छितरा जाला। अइसना पदार्थ के [[सुपरनोवा छाड़न]] कहल जाला।<ref>
{{Cite journal
|last1=Schawinski |first1=Kevin
|last2=Justham |first2=Stephen
|last3=Wolf |first3=Christian
|last4=Podsiadlowski |first4=Philipp
|last5=Sullivan |first5=Mark
|last6=Steenbrugge |first6=Katrien<!-- sic --> C.
|last7=Bell |first7=Tony
|last8=Röser |first8=Hermann-Josef
|last9=Walker |first9=Emma S.
|last10=Astier |first10=Pierre
|last11=Balam |first11=David
|last12=Balland |first12=Christophe
|last13=Carlberg |first13=Raymond G.
|last14=Conley |first14=Alexander J.
|last15=Fouchez |first15=Dominique<!-- typo in arxiv -->
|last16=Guy |first16=Julien
|last17=Hardin |first17=Delphine
|last18=Hook |first18=Isobel M.
|last19=Howell |first19=D. Andrew
|last20=Pain |first20=Reynald
|last21=Perrett |first21=Kathryn M.
|last22=Pritchet |first22=Christopher J.
|last23=Regnault |first23=Nicolas
|last24=Yi |first24=Sukyoung K.
|display-authors=1
|year=2008
|title=Supernova Shock Breakout from a Red Supergiant
|journal=[[Science (journal)|Science]]
|volume=321 |issue=5886 |pages=223–226
|arxiv=0803.3596
|bibcode=2008Sci...321..223S
|doi=10.1126/science.1160456
|pmid=18556514
}}</ref> के निर्माण हो जाला आ आसपास काफ़ी दूर तक पदार्थ छितरा जाला। अइसना पदार्थ के [[सुपरनोवा छाड़न]] कहल जाला।
 
 
{{Authority control}}
 
{{खगोल-आधार}}