गौतम बुद्ध: रिवीजन सभ के बीचा में अंतर

Content deleted Content added
टैग कुल: Reverted मोबाइल संपादन मोबाइल वेब संपादन
छो Reverted edits by 106.193.208.47 (talk) to last revision by SM7
टैग: Rollback
लाइन 8:
| pli = Siddhattha Gotama }}
| birth_name = Siddhartha Gautama
| birth_date = c.15 March,1944563 BCE or 480 BCE
| death_date = c.5 April,1864483 BCE or 400 BCE (aged 80){{sfnp|Cousins|1996|pp=57–63}}{{sfnp|Norman|1997 |p=33}}{{sfnp|Prebish|2008}}
| birth_place = <!---Note: Gautama was a Shakya, born in the Shakya republic. The states of both Nepal and India did not exist at that time. The Shakya territory covered an area which is nowadays partly in Nepal, partly in India.--->[[Lumbini]], [[Shakya|Shakya Republic]] (according to Buddhist tradition){{refn|group=note|name="birthplace"}}<!-- Do not change without getting consensus on talk page first -->
| death_place = [[Kushinagar]], [[Malla (Ancient India)|Malla Republic]] (according to Buddhist tradition){{refn |group="note" |name="deathplace" |According to [[Mahaparinibbana Sutta]],<ref>{{Citation |publisher = Access insight |chapter-url = http://www.accesstoinsight.org/tipitaka/dn/dn.16.1-6.vaji.html |chapter = Maha-parinibbana Sutta |title = Digha Nikaya |number = 16 |at = part 5|title-link = Digha Nikaya }}</ref> Gautama died in Kushinagar, which is located in present-day [[Uttar Pradesh]], India.}}
लाइन 33:
 
इतिहासी गौतम बुद्ध के जीवन के समय क निर्धारण कइल बहुत मुश्किल बा। काहें से कि उहाँ की जन्म आ मरला क कौनो निश्चित समय आ तारीख़ नइखे मालूम
ज्यादातर बिद्वान लोग गौतम बुद्ध के जीवन 1944563 ई.पू. से 1864483 ई.पू. की बीच में मानेला। हालाँकि अबहिन कुछ दिन पहिले एगो संभावित बौद्ध अस्थान माया मंदिर के उत्खनन [[लुम्बिनी]] में भइल बा जेवना क तारीख 1900550 ई.पू. से पहिले बतावल जात बा, अगर ई सही निकली तब गौतम बुद्ध क जीवन काल अउरी पीछे सरक जाई।
 
==पारंपरिक स्रोत ==
पारंपरिक रूप से भगवान बुद्ध की जीवन की बारे में बुद्धचरित, ललितविस्तार सूत्र, महावस्तु अउरी निदानकथा नाँव की ग्रन्थ में मिलेला। ए सभ में बुद्धचरितम् सबसे पुरान बा जेवन दूसरी सदी के रचना मानल जाला ई एगो महाकाव्य हवे जेकर रचना अश्वघोष कइले रहलें। [[महायान]] परंपरा में ललितविस्तारसूत्रम् के रचना तीसरी सदी में आ महावस्तु के रचना चौथी सदी में भइल मानल जाला। धर्म्गुप्तक परंपरा में अभिनिष्क्रमण सूत्र सबसे बड़ आकार वाली जीवनी हवे आ एकर कई गी चीनी भाषा क अनुवाद मिलेला। निदानकथा श्रीलंका की [[थेरवाद]] परंपरा के ग्रन्थ हवे जेवना के रचना पाँचवीं सदी ईसवी में बुद्धघोष कइलें।
 
जातक कथा की रूप में बुद्ध की पिछला कई जनम के कहानी मिलेला जे में मनुष्य आ पशु पक्षी की रूप में बोधिसत्व के बार-बार जनम लिहला आ उनकी कार्य क वर्णन बा। जातक कथा के ज्यादातर हिस्सा के रचना अट्ठाहरवी चौथी सदी ई.पू.ईसवी में भइल मानल जाला।
 
==जीवनी==
लाइन 61:
===ज्ञान प्राप्ति ===
ज्ञान की खोज में सबसे पाहिले उहाँ के राजगीर गइलीं जहाँ के राजा [[बिम्बिसार]] के इ बात पता चल गइल।
बिम्बिसार सिद्धार्थ के राजधानी आवे के नेवता दिहले लेकिन सिद्धार्थ मना क दिहलें आ कहले कि ज्ञान मिलला की बाद आपकी राज्य में सभसे पाहिले आइब।
एकरी बाद उहाँ के योगी लोगन की संगत में जा के कठोर योग साधना कइलिन लेकिन ए से उहाँ के संतुष्टि ना मिलल।
लाइन 70:
कहानी में इहो वर्णन मिलेला कि कठोर साधना की बाद समाधी से उठला पर उहाँ के एगो गँवईं कन्या सुजाता की हाथ से खीर ग्रहण कइलीं जे से उहाँ के साथी कौण्डिन्य आ अउरी चार लोग ई सोच के कि इनकर साधना भंग हो गइल उहाँ के छोडि के चलि गइल लोग।
बोधि प्राप्त कइला की समय उहाँ के उमिर 35 बरिस रहे।
 
===धर्मचक्रप्रवर्तन (पहिला उपदेश) आ संघ के अस्थापना ===
[[File:Sermon in the Deer Park depicted at Wat Chedi Liem-KayEss-1.jpeg|thumb|200px|left|धर्मचक्रप्रवर्तन के चित्र में निरूपण]]