ऑक्सीजन

रासायनिक तत्व जेकर केमिकल चीन्हा O हवे आ एटामिक नंबर 8

ऑक्सीजन (अंग्रेजी: Oxygen) चाहे आक्सीजन, एगो रासायनिक तत्व बा जेकरा के अंग्रेजी अच्छर "ओ" (O) से चिन्हित कइल जाला आ एकर परमाणु नंबर 8 हवे। पीरियाडिक टेबल में ई कैल्कजिन समूह में रखल जाला। ई एगो बहुत सक्रिय रासायनिक तत्व हवे जे बहुत सारा तत्व सभ के रासायनिक क्रिया करे में सक्षम होला आ आक्साइड सभ के निर्माण करे ला। खुद ई नान-मेटल यानी की गैर-धातु हवे। एगो अनुमान के अनुसार ई प्रकृति में तिसरा सभसे बेसी मात्रा में पावल जाए वाला तत्व हवे।

Oxygen,  8O
आम लच्छन (जनरल प्रापर्टी)
रूपरंगgas: colorless
liquid: pale blue
स्टैंडर्ड परमाणु वजन (Ar, standard)[15.9990315.99977] conventional: 15.999
पीरियाडिक टेबल में Oxygen
Hydrogen हीलियम
लिथियम बेरीलियम बोरॉन कार्बन नाइट्रोजन ऑक्सीजन फ्लोरीन नियॉन
सोडियम मैग्नीशियम अल्मुनिया सिलिकॉन फॉस्फोरस गंधक क्लोरीन आर्गन
पोटैशियम कैल्शियम स्कैंडियम टाइटैनियम वैनेडियम क्रोमियम मैंगनीज लोहा कोबाल्ट निकेल ताँमा जस्ता गैलियम जर्मेनियम आर्सेनिक सेलीनियम ब्रोमीन क्रिप्टन
रुबिडियम स्ट्रॉन्सियम यिट्रियम जिरकोनियम नियोबियम मॉलिब्डेनम टेक्नीशियम रुथेनियम रोडियम पैलेडियम चानी कैडमियम इंडियम टीना एंटिमनी टेल्यूरियम आयोडीन जेनॉन
सीजियम बेरियम लैंथेनम सेरियम प्रासियोडाइमियम नियोडाइमियम प्रोमेथियम समेरियम युरोपियम गैडोलिनियम टर्बियम डिस्प्रोसियम होल्मियम अर्बियम थुलियम यिट्टर्बियम लुटेटियम हाफ्नियम टैंटलम टंगस्टन रेनियम ऑस्मियम इरीडियम प्लैटिनम सोना पारा थैलियम सीसा बिस्मथ पोलोनियम एस्टेटीन रेडान
फ्रंशियम रेडियम एक्टिनियम थोरियम प्रोटैक्टिनियम यूरेनियम नेप्चुनियम प्लुटोनियम अमेरिसियम क्युरियम बर्केलियम कैलिफोर्नियम आइंस्टाइनियम फर्मियम मेंडेलेवियम नोबेलियम लॉरेंशियम रदरफोर्डियम डब्नियम सीबोर्गियम बोरियम (तत्व) हस्सियम मेइट्नेरियम डार्मश्टाटियम रंटगेनियम कॉपरनीशियम निहोनियम फ्लेरोवियम मॉस्कोवियम लिवरमोरियम टेनेसीन ओगानेस्सन


O

S
nitrogenoxygenfluorine
परमाणु नंबर (Z)8
ग्रुपgroup 16 (chalcogens)
पीरियड2
ब्लॉकp
इलेक्ट्रान कन्फिगरेशन[He] 2s2 2p4
Electrons per shell
2, 6
भौतिक लच्छन
फेज at STPgas
पघिलाव ताप54.36 K ​(−218.79 °C, ​−361.82 °F)
उबाल ताप90.188 K ​(−182.962 °C, ​−297.332 °F)
घनत्व (at STP)1.429 g/L
जब लिक्विड होखे ( उ.ता.)1.141 g/cm3
ट्रिपल प्वाइंट54.361 K, ​0.1463 kPa
क्रिटिकल प्वाइंट154.581 K, 5.043 MPa
फ्यूजन के एन्थाल्पी(O2) 0.444 kJ/mol
बास्पीकरण के एन्थाल्पी(O2) 6.82 kJ/mol
मोलर हीट कैपसिटी(O2) 29.378 J/(mol·K)
भाप दाब
P (Pa) 1 10 100 1 k 10 k 100 k
at T (K)       61 73 90
परमाणु संबंधी लच्छन
ऑक्सीडेशन स्टेट−1, −2, +1, +2
इलेक्ट्रोनिगेटिविटीPauling scale: 3.44
आयनाइजेशन एनर्जी
  • 1st: 1313.9 kJ/mol
  • 2nd: 3388.3 kJ/mol
  • 3rd: 5300.5 kJ/mol
  • (more)
कोवैलेंट रेडियस66±2 pm
वान डर वाल्स रेडियस152 pm
स्पेक्ट्रल रेंज में रंग के लाइन सभ
स्पेक्ट्रल लाइन
अन्य लच्छन
क्रिस्टल स्ट्रक्चरcubic
Cubic crystal structure for oxygen
आवाज के गति330 m/s (gas, at 27 °C)
थर्मल कंडक्टिविटी26.58×10−3  W/(m·K)
चुंबकी क्रमparamagnetic
सीएएस (CAS) नंबर7782-44-7
इतिहास
खोजCarl Wilhelm Scheele (1772)
नाँव  धइलेंAntoine Lavoisier (1777)
oxygen के प्रमुख आइसोटोप
Iso­tope Abun­dance Half-life (t1/2) Decay mode Pro­duct
16O 99.76% 16O is stable with 8 neutrons
17O 0.039% 17O is stable with 9 neutrons
18O 0.201% 18O is stable with 10 neutrons
|

पृथ्वी के वायुमंडल में एक दूपरमाणु वाला रूप डाइऑक्सीजन (O2) दुसरा सबसे बेसी मिले वाला गैस हवे जबकि ऊपरी वायुमंडल में एकर सिंगल परमाणु वाला रूप मालीक्यूलर ऑक्सीजन के परत भी पावल जाला। पृथ्वी के सतह के आसपास के हवा में ऑक्सीजन के मात्रा लगभग 21% होखे ला। पृथ्वी के सभसे ऊपरी परत क्रस्ट में भी ई तत्व भरपूर पावल जाला आ एह लेयर में सभसे बेसी पावल जाए वाला तत्व हवे।

एकर महत्व जीवधारी सभ खातिर सीधे प्राणवायु के रूप में बा काहें की जिया जंतु सभ साँस लेवे में आक्सीजन ग्रहण करें लें। दुसरा महत्व ई कि ई गैस हाइड्रोजन के साथे जुड़ के पानी के निर्माण करे ला जे जीवन खाती सभसे जरूरी चीज मानल जाला।

इहो देखल जाय संपादन करीं

संदर्भ संपादन करीं